پیانو یکی از سازهای محبوب و دوست‌داشتنی است که متقاضیان زیادی دارد. اما این ساز ظریف و دوست داشتنی دشمنانی دارد که می‌توانند عمر آن را کاهش دهند. ما در مقاله زیر مواردی برای مراقبت از پیانو به شما پیشنهاد می کنیم.
از این دشمنان قسم خورده و کینه‌ای می‌توان به رطوبت، آفتاب، گرد و خاک، تغییرات ناگهانی آب و هوا و … اشاره کرد.
با یک نگاه به قیمت این ساز دوست داشتنی، متوجه خواهید شد که پیانوها وسایل ظریفی هستند و دائما نیاز به مراقبت و توجه حرفه‌ای دارند. اصولا به دو روش باید از یک پیانو مراقبت کرد.
این دو روش، تعدیل و تنظیم نام دارند. شما باید سالی یک الی دو بار نت‌های پیانو را تنظیم و اصلاح نمایید. تنظیم کلی پیانو شامل تنظیم عملکرد کلی آن، صفحه کلید و حرکات پدال است.
تنظیم مناسب مخصوصاً برای پیانوهای بزرگ بسیار مهم است. این که آیا پیانو به درستی کار خواهد کرد یا خیر، بستگی به دقت تنظیم دارد. تنظیم پیانو باید توسط یک متخصص انجام شود. پس حتما با یک متخصص در این زمینه تماس بگیرید. یک متخصص مناسب حتی می‌تواند در مورد فاصله‌ی بین تنظیمات پیانوی شما، مشاوره دهد.
دستورالعمل جادویی برای مراقبت از پیانو
همانطور که گفتیم، پیانو یکی از محبوب‌ترین سازهای موسیقی است، اما یکی از پیچیده‌ترین و ظریف‌ترین سازهای موسیقی نیز به شمار می‌رود. با وجود اینکه پیانوها با فناوری کاملی ساخته شده و دوام بالایی دارند، باید از آن‌ها به خوبی مراقبت شود. در ادامه دستورالعمل‌های مراقبت از پیانو نوشته شده است. در صورت رعایت اصول مراقبت از پیانو، تا سال‌های طولانی می‌توانید از پیانوی خود استفاده کنید.
فضای کافی برای تهویه ایجاد کنید
پیانوها به تهویه دارند، اما تهویه با روشی اشتباه می‌تواند به آن‌ها آسیب بزند. بهترین مکان برای پیانو، وسط اتاق یا در مقابل دیواری است که اتاق را به دو نیم تقسیم می‌کند. در صورت امکان، از قرار دادن آن در کنار دیواری که رو به بیرون از خانه قرار دارد، خودداری کنید. چون دیوار خارجی در معرض تغییرات آب و هوایی قرار دارد. این تغییرات به طور غیر مستقیم می‌تواند روی پیانو تاثیر بگذارد. اگر چاره‌ی دیگری وجود ندارد، حداقل از این نکته اطمینان حاصل کنید که پیانو از همه طرف دارای تهویه مناسب است.
پیانو را کنار پنجره قرار ندهید
اگر قصد شما از خرید و آموزش پیانو، صرفا تغییر دکور خانه است، پس از همین الان فاتحه‌ی آن را بخوانید. اگر تصور می‌کنید که پیانو در کنار پنجره دکور زیباتری دارد، پس شما پیانوی خود را قربانی دکور خانه کرده‌اید!
سعی کنید از قرار دادن پیانو در کنار پنجره خودداری کنید. چون بدنه‌ی پیانو از چوب ساخته شده است و در برابر نور خورشید، رطوبت و تغییرات ناگهانی دما آسیب پذیر است. اگر چاره‌ای ندارید و باید پیانو را نزدیک پنجره قرار دهید، برای محافظت از آن یک پرده سنگین جلوی پنجره نصب کنید.
پیانو را از حرارت دور نگه دارید
پیانو را از منابع گرمائی نظیر رادیاتور، شوفاژ یا بخاری برقی دور نگه دارید. آن‌ها ممکن است به قسمت انتهایی و درونی پیانو آسیب برسانند و باعث خراب شدن صدا و تعادل آن شوند. پس اطمینان حاصل کنید که پیانو در معرض گرما یا تابش نور مستقیم خورشید قرار نگیرد.
هرچه شرایط جوی بهتر، پیانو سالم‌تر!
پیانوها در دمای مناسب به بهترین وجه کار می‌کنند. تهویه مناسب نیز مهم است. به طور کلی، رطوبت نسبی اتاق برای نگهداری از پیانو باید بین ۵۰ تا ۶۰ درصد باشد. استفاده از موادی مانند چوب، نمد و پارچه در ساخت پیانو بدین معنی است که بسیاری از بخش‌های آن کاملاً ظریف هستند. اگر به درستی از آن‌ها مراقبت نشود، به راحتی آسیب می‌بینند.
در روزهای بارانی که رطوبت جوی بالا است، چکار کنیم؟
در روزهای ابری یا بارانی تمام پنجره‌ها را در اتاق پیانو ببندید. همچنین، حتما بعد از هر بار تمرین، در تخته‌ی فوقانی را نیز ببندید. پوشش پارچه‌ی ضخیم پیانو رطوبت هوای مرطوب یا بارانی را جذب می‌کند. پس وقتی هوا دوباره آفتابی شد، باید این پارچه‌ها را از ساز جدا کنید تا خشک شوند.
اگر خانه‌ی شما در یکی از مناطق لیست زیر قرار گرفته باشد، پس حتما باید مراقبت و دقت شما در این مورد چند برابر شود.
- اگر در امتداد ساحل دریا یا در منطقه بارانی زندگی می‌کنید.
- اگر در خانه‌ای که رو به تپه ها است زندگی می‌کنید.
- اگر در منطقه‌ای با زهکشی ضعیف زندگی می‌کنید.
- اگر در یک ساختمان بتونی زندگی می‌کنید که تازه ساخته شده است.
حواستان به خشکی بیش از حد اتاق نیز باشد
رطوبت بیش از حد یک مشکل است، اما خشکی بیش از حد جدی‌تر است. به خصوص در مواردی که از کولرهای گازی برای سیستم گرمایشی و سرمایشی استفاده می‌شود. پیانو به رطوبت طبیعی برای جلوگیری از خشکی بیش از حد نیاز دارد.
اگر هوای اتاق خیلی خشک شود، اجزای چوبی پیانو کوچک می‌شوند. در موارد شدید، اتصالات و سایر بخش‌های روکش شده نیز ممکن است از هم جدا شوند. حتی اگر با دقت به هم چسبیده باشند. اعوجاج اندک قطعات ممکن است باعث ایجاد نویز شود و حتی ممکن است پین‌های تنظیم نیز سست کار کنند.
به این ترتیب، تنظیم پیانو کار دشواری خواهد شد. برای جلوگیری از خشکی بیش از حد اتاق بهتر است نوعی گیاه برگدار یا مرطوب کننده را در اتاق پیانو نگه دارید.
حواستان به تغییرات ناگهانی دمای اتاق باشد
هنگامی که یک اتاق سرد به طور ناگهانی گرم می‌شود، رطوبت موجود در رشته‌های پیانو و سایر قطعات فلزی متراکم می‌شود و باعث زنگ زدگی آن‌ها خواهد شد. قطعات نمدی نیز رطوبت را جذب می‌کنند و عملکرد آن‌ها کند خواهد شد.
به همین ترتیب صدای ساز نامشخص می‌شود. در هنگام جابجایی پیانو از یک اتاق سرد به اتاقی گرم در ساختمان بتونی، به تاثیر تغییرات ناگهانی دما روی پیانو توجه داشته باشید.
پیانو را در بهترین بخش اتاق قرار دهید
پیانو را باید در اتاقی قرار دهید که صدا به طور مساوی پخش شود. اتاقی که در آن تمام صدا در یک نقطه جمع می‌شود، صدا را با تاخیر منتشر خواهد کرد. بهترین اتاق پیانوی اتاقی است که صدا در آن به طور متوازنی پخش شود.
روی پیانو، دکوری نچینید!
قرار دادن یک جسم سنگین مثل مجسمه یا گلدان روی پیانو ممکن است باعث ایجاد صدای ضعیف یا ارتعاشات پر سر و صدا شود. گلدان گل ممکن است روی پیانو جذاب به نظر برسد اما اگر هنگام آب دادن به آن، پیانو را خیس کنید، ممکن است با مشکلات جدی رو‌به‌رو شوید. به همین ترتیب مراقب لیوان چای و قهوه‌ی خود نیز باشید. آب باعث زنگ زدن قسمت‌های فلزی پیانو می‌شود. پس هرگز چیزی جز موسیقی نت و یا مترونوم روی پیانو قرار ندهید.
از قرار دادن موارد زیر روی پیانو خودداری کنید
- محصولات پلاستیکی (به جز پلی اتیلن)
- محصولات وینیل
- هر چیزی که حاوی الکل باشد
- محصولات سیال از قبیل لوازم آرایش، حشره کش، ادکلن یا فرآورده های نفتی
از جمع شدن گردوخاک روی پیانو جلوگیری کنید
گرد و غبار می تواند عملکرد پیانو را آهسته کند و باعث ایجاد نویز شود. پیانو را غالباً باید با یک پارچه نرم یا حوله‌ای تمیز کنید.
کیبورد را تمیز نگه دارید
صفحه کلید یا کیبورد پیانو را باید به طور مرتب با یک پارچه خشک و نرم تمیز کنید. پس کیبورد پیانو را به هیچ وجه با کیبورد کامپیوتر خود اشتباه نگیرید. چون ممکن است کیبورد کامپیوتر، آخرین آثار قرمه سبزی یا تخمه و چیپس و پفک را تحمل کند، ولی کیبورد پیانو قادر به تحمل چنین وضعیتی نیست.
علاوه بر این، هرگز از پاک‌کننده‌های حاوی الکل استفاده نکنید. زیرا کلیدها شکسته می‌شوند. اگر صفحه کلید بسیار کثیف است، آن را با پارچه‌ای آغشته به محلول صابون و آب پاک کنید. سپس با پارچه‌ای خشک رطوبتش را بگیرید. به یاد داشته باشید که از همین پارچه‌ی نم‌دار نباید برای تمیز کردن سطح پیانو استفاده شود. اگر حس می‌کنید دردسر پاک کردن کیبورد پیانو زیاد است، پس هرگز با دست‌های کثیف پیانو نزنید. دور غذا خوردن بالای کیبورد را نیز خط قرمز بکشید. به این ترتیب صفحه کلید برای مدت طولانی تمیز خواهد ماند.
