موسیقی هنر بیان و انتقال احساس از طریق صوت و آوا اسـت. این هنر همواره تاثیر زیادی در زندگی انسانها گذاشته است و به نوعی زبان مشترک، میان تمام آدمها محسوب میشود. در تاریخ نیز به این هنر اصیل، توجه زیادی شده است و در طی سالها، توسعه پیدا کرده و در حال حاضر انواع مختلفی از موسیقی در دنیا وجود دارد.
در این مقاله برخی از آهنگسازان ایرانی و موسیقیدان را با شما آشنا خواهیم کرد.
هوشنگ کامکار
هوشنگ کامکار یکی از آهنگسازان ایرانی است که سال 1325 در سنندج به دنیا آمد و از نوجوانی به شاگردی پدرش، استاد حسن کامکار درآمد و علاقهشان را با نواختن آکاردون آغاز کردند. هوشنگ کامکار پس از یادگیری موسیقی نزد پدرشان، به مدت 2 سال نیز در هنرستان عالی موسیقی تهران، موسیقی را به صورت جدیتر یاد گرفتند.
هوشنگ کامکار سال پنجاه و یک به دانشکده موسیقی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران وارد شد و در رشته آهنگسازی با رتبه ی اول لیسانس گرفت . با بورس اهدایی از کشور ایتالیا عازم رم شد و در کنسرواتوار سانتاچی چیلای رم فنون کنترپوان و فوگ (Fugue) را طی مدت یک سال و نیم آموخت. جالب است بدانید که هوشنگ کامکار هم با موسیقی ردیف دستگاهی ایران نیز آشنایی داشت و هم با موسیقی ارکسترال. از طرفی به دلیل اصالت و خانوادهشان، با موسیقیهای کردی نیز ارتباط خاصی داشند. در کنار همه این موارد، به دلیل تحصیل موسیقی در اروپا و آمریکا، آثارشان رنگ و بوی خاص خودش را داشت.
آثار هوشنگ کامکار
از آثار معروف هوشنگ کامکار میتوان به تصنیف «کجایید ای شهیدان خدایی» که یکی از مشهورترین آهنگ هایی است که ایشان ساخت و تنظیم کرده است و با صدای برادرش بیژن کامکار اجرا شده است. همچنین است آهنگ «سرود سرزمین» با شعری از «لنگستون هیوز، شاعر سیاهان آمریکا» و ترجمه احمد شاملو را نیز میتوان در کارنامه هوشنگ کامکار دید. در کنار این آثار، استاد هوشنگ کامکار روی اشعار نوی سهراب سپهری «در گلستانه » را با صدای شهرام ناظری از مشاهیر موسیقی ایران آهنگسازی کرده است.
روح الله خالقی ملقب به ناجی موسیقی ایران
روح الله خالقی یکی از برجستهترین آهنگسازان ایرانی و نوازندگان موسیقی ایران است. ایشان که تاثیر چشمگیری در حفظ و بقای موسیقی اصیل ایرانی داشته است، به عنوان ناجی موسیقی ایران نیز شناخته میشوند.
استاد روح الله خالقی یادگیری موسیقی را نزد شوهر عمهاش میرزا رحیم شروع کرد و بیش از یک سال از این دوران را به نواختن ویولن پرداخت. البته جالب است بدانید که تا قبل از مهاجرت به تهران هرگز آموزش موسیقی ندیده بودند.
آثار روح الله خالقی
از آثار مکتوب روح الله خالقی میتوان به کتاب سرگذشت موسیقی ایران اشاره کرد. این کتاب درباره سرگذشت موسیقی و موسیقیدانان در کنار نوازندگان و آهنگسازان ایرانی هم عصر خود ایشان است. همچنین کتابی به نام نظری به موسیقی نیز شامل نظریهای برای موسیقی ایرانی و غربی توسط ایشان تألیف و نوشته شده است.
همچنین استادروح الله خالقی سالها در رادیو ایران نیز فعالیت داشته و به عنوان رئیس شورای موسیقی رادیو منصوب شده بودند. در ضمن برنامههای رادیویی «یادی از هنرمندان درگذشته» و «ساز و سخن» نیز توسط استاد روح الله خالقی راهاندازی شدند.
مجید انتظامی
مجید انتظامی متولد اسفند 1326 در تهران، از آهنگسازان ایرانی موسیقی فیلم، نوازنده ابوا (Oboe)و مدرس موسیقی است. ایشان که فرزند استاد عزت الله انتظامی هستند، در آلمان نزد اساتیدی چون کارل اشتاین تحصیل موسیقی را یاد گرفتند. همچنین با ارکسترهای زیادی همچون ارکستر سمفونیک برلین و ارکستر فیلارمونیک آلمان نیز همکاری میکنند.
استاد مجید انتظامی با کسب 4 سیمرغ بلورین برای فیلم های بای سیکل ران ، روز واقعه ، آژانس شیشه ای و دیوانه ای از قفس پرید ، برنده بیشترین سیمرغ بلورین در بخش بهترین موسیقی متن از جشنواره فیلم فجر می باشد. جالب است بدانید که مجید انتظامی همچنین از برگزیدگان هشتمین همایش چهره های ماندگار در سال 1389 بوده است.
مجید انتظامی به طور کلی نزدیک به ۱۰۰ موسیقی فیلم و حدود ۱۰ موسیقی صحنهای نوشته است. همچنین استاد مجید انتظامی در حال حاضر نیز در دانشکده موسیقی دانشگاه هنر به تدریس مشغول است.
حبیب الله بدیعی
حبیب الله بدیعی به عنوان موسیقیدان، از آهنگسازان ایرانی و ویولونیست ییک از تاثیرگذارترین اساتید موسیقی ایران است. حبیب الله بدیعی توانستند تکنیک موسیقی کلاسیک را با موسیقی سنتی ایرانی تلفیق کنند. هنرمندی که با تسلط فوقالعاده و بیش از حد تصورش در نواختن ویولن، قدرت آرشهاش را برای مخاطبان به نمایش گذاشت. جالب است بدانید که تا همین امروز تکنوازی استاد حبیب الله بدیعی، سرمشق بسیاری از خودآموزان ویولن بوده است.
آثارحبیب الله بدیعی
استاد حبیب الله بدیعی با استعداد شگفت انگیز خود در موسیقی توانست پیشرفتی مثال زدنیای در این هنر داشته باشد. حبیب الله بدیعی نه تنها استعدادی باورنکردنی در بداهه سرایی و ردیف شناسی داشت، بلکه به زیبایی از هنرمندان گذشته هم تقلید میکرد. در واقع کمتر اثری از او بوده است که با اقبال گسترده روبهرو نشده باشد. از جمله آثار ارزشمند استاد حبیب الله بدیعی میتوان به کعبه دلها، فریاد از این دل، افسانه عشق، دل بیگناه، الهی بمونی، افسانه زندگی، جاودانه، رفته بودم، شعله سرکش، در آتشم، مهربان شو، سنگ صبور و زندگی من اشاره کرد.
حبیب اله بدیعی برای معرفی موسیقی سنتی و اصیل ایران، سفرهای زیادی به کشورهای دیگر داشته است. به عنوان مثال ایشان به کشورهای افغانستان، آلمان، آمریکا، بلژیک و انگلیس سفر کرده است. ایشان همچنین برای کمک به مؤسسههای خیریه، بیمارستانهای معلولان و اماکن فرهنگی کنسرتهای فراوانی برپا و به این موسسات و مجموعهها تقدیم کرده است.
مرتضی حنانه
مرتضی حنانه یکی از آهنگسازان ایرانی و موسیقیدانان برجسته است که در حوزه این هنر تحقیقات فراوانی انجام داده است. این استاد محقق، توانست دانش ارکستراسیون یا همان چیدمان سازها و اهمیت آن را در موسیقی به خوبی معرفی کند. به گفته استاد مرتضی حنانه، اگر امروزه بخواهیم موسیقی ایرانی را در لباس تئوریک و بر مبنای ادوار قدیمی آن بشنویم، میتوانیم نمونههایی از این هنر را در بین ملل شمال آفریقا نظیر تونس و مراکش و همچنین جنوب اسپانیا و به ویژه ترکیه بدست آوریم.
مرتضی حنانه در هنرستان عالی موسیقی، مدرس سازبندی بوده است. در کنار این فعالیت، عضو شورای عالی موسیقی رادیو ایران نیز بوده است.مرتضی حنانه در دوران فعالیتهای هنریاش توانست ارکستر سمفونیک رادیو ایران را به نام ارکستر فارابی پایهگذاری کند. این ارکسهتر توانست آثار از آهنگسازان ایرانی را مانند صدیقه شهنیا، فریدون ناصری، فریدون فرزانه، مصطفی کسروی، سیروس شهردار را اجرا و ضبط کند.
مهم ترین اثر مرتضی حنانه
جالب است بدانید که اثر «کاپریس برای پیانو و ارکستر» مهمترین اثر مرتضی حنانه است که به مدت ۳۰ سال و بر مبنای آخرین دست آوردهای وی روی موسیقی چندصدایی ایران نوشته شده است. این اثر یک بار با ارکستر مجلسی تلویزیون ملی ایران در ۱۳۴۷ خورشیدی و بار دیگر در ۱۳۶۹ خورشیدی با ارکستر سمفونیک تهران به رهبری فریدون ناصری اجرا شد.