یانیس کریسومالیس زادهٔ ۱۴ نوامبر ۱۹۵۴ – کالاماتا) معروف به یانی (بهانگلیسی: Yanni)، موسیقی‌دان، پیانیست، نوازندهٔ کیبورد و آهنگساز اهل یونان و ساکن ایالات متحده است.
آغاز زندگی
یانی در ۱۴ نوامبر ۱۹۵۴ در شهر کالاماتا یونان به دنیا آمد. فرزند پدری بانکدار و مادری خانه‌دار، یانی استعداد موسیقی خود را با نواختن پیانو و آکاردئون در سن کم ۶ سالگی به نمایش گذاشت. والدین یانی او را به یادگیری با سرعت و سبک دلخواه خودش بدون آموزش رسمی موسیقی تشویق کردند. به این ترتیب یانی موسیقیدانی خودآموخته است که استفاده از «دست‌نویس موسیقایی» که از هنگام کودکی طراحی و کامل کرده را به جای بکارگیری نت‌نویسی سنتی ادامه می‌دهد.
یانی در سن چهارده سالگی رکورد ملّی یونان در رقابت‌های شنای آزاد ۵۰-متر را شکست.
در نوامبر ۱۹۷۲، یانی برای تحصیل در رشتهٔ روان‌شناسی در دانشگاه مینه‌سوتا، یونان را به مقصد ایالات متحده ترک کرد. وی در آنجا برای گذران زندگی تا مدتی در انجمن دانشجویی ظرف می‌شست، و هم‌زمان با یادگیری زبان انگلیسی و تکرار چندین باره کتاب‌های قطور روان‌شناسی دست و پنجه نرم می‌کرد؛ تا اینکه با موفقیت در دروس و کسب نمرات بالا توانست کمک‌هزینه دانشجویی را از دانشگاه برای ادامهٔ تحصیلش به‌دست‌آورد. او در سال ۱۹۷۶ مدرک کارشناسی خود در رشتهٔ روان‌شناسی را اخذ نمود.
یانی در اواخر دوران دانشجویی عضو یک گروه راک محلی بود و به تمرین پیانو می‌پرداخت.پس از فارغ‌التحصیلی، با وجود مخالفت خانواده، یک سال را وقف کار موسیقی کرد تا بتواند بین ادامهٔ تحصیل و هنر انتخاب کند؛ و پس از آنکه دریافت خوشبخت‌ترین دوران زندگی خود را گذارنده، تصمیم گرفت موسیقی را برای باقی عمر ادامه دهد.
موسیقی یانی تلفیقی از سبک‌های جاز، موسیقی دوره کلاسیک، سافت راک، و موسیقی جهان استو بخش عمدهٔ آهنگ‌های او را سازهای موسیقی تشکیل می‌دهند. یانی با کنسرت یانی، زنده در آکروپولیس به شهرت رسید، به‌طوری‌که این آلبوم با فروش بیش از ۷ میلیون نسخه، دومین کنسرت موسیقی ویدئویی پرفروش تاریخ است. علاوه بر آن، یانی به دلیل اجرا در مکان‌های تاریخی از قبیل تاج محل در هند، شهر ممنوعه در چین، برج خلیفه در امارات متحده عربی، کاخ کرملین در روسیه، دژ اِل‌مورو در پوئرتوریکو، شهر باستانی جبییل در لبنان،تئاتر رومی کارتاژ در تونس،کاخ لاکشمی ویلاز در هند،اهرام مصر و ابوالهول بزرگ جیزه، و جبل القلعه در اردن شناخته شده‌است.
افتخارات یانی
دست‌کم ۱۶ آلبوم یانی رتبهٔ نخست را در دسته‌بندی «آلبوم عصر نوین برتر» مجله بیلبُرد به‌دست آورده‌اند، و دو آلبوم در زمان من و شهامت رویاپردازی نامزد جایزه گرمی شده‌اند. تا پایان سال ۲۰۱۱ میلادی، یانی دربرابر بیش از ۲ میلیون نفر در ۲۰ کشور دنیا کنسرت زنده اجرا کرده و آلبوم‌هایش فروشی بیش از ۲۰ میلیون نسخه داشته‌اند. ساخته‌های یانی در برنامه‌های تلویزیون‌های تجاری، و به ویژه برای رخدادهای ورزشی استفاده شده‌اند، و از دیرباز در جمع‌آوری کمک‌های مالی برای تلویزیون‌های همگانی مؤثر بوده‌اند. او موسیقی فیلم نیز کار کرده‌است و ساخت موسیقی برای یک آگهی تلویزیونی شرکت بریتیش اِروِیز که برندهٔ جایزه شد را عهده‌دار بوده‌است.
سبک موسیقی یانی
یانی ترکیب موسیقی الکترونیک سینث‌سایزر را با ارکستر سمفونی کامل محبوبیت بخشید. او در خلق موسیقی خود از موسیقی‌دانانی با ملیت‌های گوناگون استفاده نموده‌است و انواعی از سازهای جالب توجه را بکار گرفته‌است. از پی تأثیراتی که یانی از فرهنگ‌های گوناگون جهان پذیرفته‌است،. او را «هنرمند جهانی حقیقی»،. و موسیقی‌اش را که گفته می‌شود بازتابی از فلسفهٔ «یک دنیا، یک‌نفر» وی است«آمیزه‌ای از گلچین نواهای قومی» لقب داده‌اند.
کنسرت های یانی
از مهم ترین کنسرت های یانی می توان به کنسرت آکروپولیس در سال 1994، کنسرت تالار سلطنتی آلبرت در سال 1995، کنسرت شهر ممنوعه چین و تاج محل در سال 1997، کنسرت لاس وگاس آمریکا در سال 2006، کنسرت صدا های یانی در سال 2009 و کنسرت یانی در ال مورو، پورتوریکو در سال 2012 را نام برد.
رویای یک مرد در سال 2015، تور آمریکای شمالی در سال 2016، کنسرت رویایی : زنده از اهرام بزرگ مصر و شامگاهی در گفتگو با یانی از جدیدترین کنسرت او محسوب می شوند.
کنسرت در آکروپولیس یونان به عنوان پربیننده ترین و زیباترین کنسرت موسیقی جهان شناخته می شود و با فروش 7 میلیون نسخه، دومین ویدئو موزیک پرفروش تاریخ است. این کنسرت در 65 کشور جهان پخش شد و نزدیک به یک میلیارد نفر آن را به صورت زنده تماشا می کردند.
چارلز آدامز (درامر)، بندیکت برایدرن (ویولن)، جیسون کاردر (ترومپت)، یل دل سل (طبل)، لیندسی دویچ (ویولن)، مینگ فریمن (کیبورد)، لورن ژلنکوویچ (خواننده)، لیزا لاوی (آواز خوان)، جیمز ماتوث (شیپور)، سارا اوبراین (ویولن سل)، ساموئل یروینیان (ویولن) و مری سیمپسون (ویولن) از اعضای گروه یانی هستند.
در کنسرت آکروپولیس یونان، شهراد روحانی به عنوان تنظیم کننده و رهبر ارکستر یانی به اجرا پرداخت.
