آشنایی با ساز تنبور
تنبور یا تمبور سازی است که دسته‌ای بلند و کاسه‌ای گلابی شکل دارد و معمولاً از چوب توت ساخته می‌شود.کاسه آن به دو صورت یک تکه (کاسه‌ای) که از قدیم مرسوم بوده و چند تکه‌ای است .که به تقلید از کاسه سه تار در دهه های اخیر ساخته شده‌است.
این ساز دارای چهارده پرده (دستان) و فاقد ربع پرده می‌باشد. در نواختن آن دو نوع کوک رایج است.
تاریخچه تنبور
این ساز کهن‌ترین ساز زهی زخمه‌ای است، به این معنا که اولین سازی می‌باشد که دسته‌ای بلند به همراه کاسه داشته‌است.
قدمت این ساز را پنج الی شش هزار سال دانسته و مجسمه‌های سنگی در موزه‌ها و آثار باستانی به جای مانده در شوش و تپه‌های بنی یونس در حوالی شهر موصل قدمت این ساز را ۱۵۰۰ الی ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد نشان می‌دهد.
موسیقی تنبور
در رپرتوار موسیقی تنبور حدود ۷۲ مقام وجود دارد که ۱۶ مقام آنها مربوط به مقام‌های مجلسی و ۵۶ مقام نیز مربوط به مقام‌های حقانی یا کلام است.پایه و اساس موسیقی تنبور همانند موسیقی کلاسیک ایرانی بدیهه سرایی است.
یکی از خصوصیت‌های مقام‌های تنبور قابلیت مدگردی آنهاست.یعنی نوازنده عملاً می‌تواند از یک مقام به دیگر مقام‌ها مدگردی کند و پس از انتقال از چند مقام به مقام اصلی بازگردد.
راهنمای خرید تنبور
جنس کاسه‌ی ساز: همانند دیگر سازهای زهی و سنتی ایرانی، جنس بدنه یا کاسه‌ی ساز باید موقع خرید مورد توجه کاربر قرار بگیرد. جنس‌این ساز خوش نوا بهتر است از چوب توت یا گردو باشد، این چوب‌ها به ساز شما کیفیت و قوام می‌دهند.
جنس دسته ساز: سازندگان، جنس دسته‌ی ساز را نیز از چوب گردو و توت انتخاب می‌کنند. هنر جویان و علاقه‌مندان علاوه بر توجه به کیفیت و خوش ساختی دسته‌ی تنبور از نظر جنس، باید اتصال ظریف و دقیق آن به بدنه‌ی ساز را کنترل و بررسی نمایند.
صاف بودن سطح ساز: موضوع دیگری که یک هنرجو و کاربر هنگام خرید این ساز باید به آن توجه نماید، سطح صاف و صیقلی ساز است، نبود خراش، زدگی و هم‌چنین فقدان طرح و منبت‌کاری روی ساز، بیانگر کیفیت آن است.
جنس سیم‌گیر : سازندگان این ساز زهی ایرانی تلاش می‌کنند که سیم‌گیر را از جنس شاخ حیوانات تهیه و تعبیه نمایند.به جای آنها ممکن است از مواد مصنوعی برای ساخت این بخش از ساز استفاده شود.برای تنبوری که سیم‌گیرش از جنس شاخ نیست، باید هزینه‌ی کمتری بپردازید.
جنس پرده‌ی ساز: قاعدتاً جنس پرده‌ی ساز تنبور باید از روده‌ی گوسفند یا بز تهیه گردد، اگر غیر از این باشد نباید انتظار بالایی از شفافیت صدای خروجی ساز و قدرت آن داشته باشید.
صدای تنبور: نوع صدای خروجی، موضوعی است که در باره‌ی همه‌ی سازهای زهی و دستی باید مورد مداقه قرار بگیرد. ساز اگر به خوبی و درستی ساخته شود صدایی رسا، مخملی و بدون خش دارد.
.
