تکنیک های گیتار بیس شامل دو حالت نوازندگی که یکی با انگشتان دست و یکی توسط پیک انجام میگیرد هستند، به روش دوم پیک استایل یا پیک نوازی گفته میشود و تفاوت آن با روش اول این است که سیم های گیتار زمانی که توسط پیک به صدا در میآیند صدای تیزتر و شفاف تری دارند و همچنین به نوازنده اجازه میدهند تا نت ها را در سرعت های بالا بهتر و سریع تر اجرا کند.
در مقابل نوازندگی گیتار بیس با انگشت نت هایی گوشنواز و آرام تر تولید میکند و به نوازنده کمک میکند کنترل بهتری روی سیم ها داشته باشد و ارتعاش سیم را به طور کامل زیر انگشتان خود حس کند.
مناسب ترین پیک برای نواختن گیتار بیس کدام است؟
پیک (Pick) که درسازهای ایرانی از آن با عنوان زخمه هم یاد میکنیم انواع زیادی دارد. مدل های مختلف پیک قطر و انعطاف پذیری متفاوتی دارند و همین ویژگی ها تعیین میکنند که کدام پیک برای نواختن کدام یک از سبک های گیتار مناسب تر اند. برای مثال پیک هایی که قطر آن ها بین 0.4 الی 0.6 میلیمتر بوده انعطاف پذیری بالایی دارند و برای ملودی نوازی و ریتم نوازی در گیتار آکوستیک مورد استفاده قرار میگیرند.
پیک های نیمه سخت که 0.7 تا 1 میلیمتر قطر دارند، برای ریتم نوازی و سولونوازی در گیتارالکتریک و همچنین ملودی نوازی در گیتار آکوستیک قابل استفاده اند.
سخت ترین پیک ها که به پیک های خشک و غیرقابل انعطاف معروف اند، قطری معادل 1.5 الی 2 میلیمتر دارند و مناسب ترین نوع پیک برای اجرای تکنیکهای گیتار بیس هستند.
مهم ترین تکنیک های گیتار بیس
ساده ترین تکنیک های گیتار بیس آپ استروک UpStroke و داون استروک DownStrokeهستند، به حرکت پیک هنگامی که از پایین به بالا حرکت میکند و به سیم ها برخورد میکند آپ استروک و هنگامی که پیک از بالا به پایین حرکت میکند به آن داون استروک میگویند، این حرکت تقریبا مشابه مضراب راست و چپ در سازهای تار و سه تار است.
یکی دیگر از پرکاربردترین تکنیکهای گیتار بیس ، فرم نوازندگی آلترنیتیو یا متناوب است که در اجراهای بزرگ به کرات شاهد آن هستیم. در فرم پیک نوازی آلترنیتیو، حرکت ضربه از بالا و ضربه از پایین بصورت متوالی پشت سر هم تکرار میشوند، این نوع پیک نوازی باعث میشود سرعت در نوازندگی بسیار بالا رفته و در امتداد این امر دقت پیک نوازی نیز افزایش پیدا میکند.
ایستادن یا نشستن
بیشتر نوازندگان گیتار بیس وقتی می نوازند، می ایستند اگر چه وضعیت نوازندگی در حالت نشسته نیز مورد پذیرش است، بخصوص در گروه های بزرگ مانند گروه های بزرگ جز یا سبک های آکوستیک مانند موسیقی فولک. بعضی از بیسیست ها مانند جان وابل، بین نوازندگی نشسته و ایستاده تغییر وضعیت می دهند.
مهم است که معلوم شود نوازنده در کدام وضعیت احساس راحتی بیشتری در نوازندگی دارد. در حالت نشسته، نوازندگان راست دست می توانند ساز را روی ران سمت راست متعادل کنند یا مانند نوازندگان گیتار کلاسیک روی ران سمت چپ.
متعادل کردن گیتار بیس روی ران چپ، معمولا به طریقی است که وضعیت ایستاده را مشابه سازی می کند و اجازه کمتری برای حالت ایستاده و نشسته می دهد. متعادل کردن گیتار بیس روی ران سمت راست دسترسی بهتری به دسته و فرت برد در تمامیت آن خصوصا فرت پایینی می دهد.
یکی از جالب ترین تکنیک های گیتار بیس شیوه ی «تیپینگ دو دست» است. در این روش نوازنده هر دو دست خود را روی فرت برد برای نواختن نت ها مورد استفاده قرار میدهد. در این روش یه جای ارتعاش سیم ها مثل حالت عادی، نوازنده دو دست خود را روی فرت برد حرکت میدهد و به این ترتیب بیس لاین های درهم پیچیده و چند صدایی را به راحتی مینوازد.
توصیه های مهم برای بیسیست های تازه کار
اگر دوست دارید تا مثل بیسیست های معروف دنیا خوب و سریع بنوازید باید حتما با آهنگ های ساده ای شروع کنید که نکات آموزشی مورد نیاز را با آن ها یاد بگیرید.
یادگیری گیتار بیس زمان میبرد و با صبر و حوصله میتوانید به ندرت نواختن قطعات پیچیده را یاد بگیرید.
برای اجرای تمرینات منظم باشید و با پشتکار تمرینات خود را ادامه دهید، منظور من از این توصیه این نیست که برای ساعت و میزان تمرینات روزانه خود برنامه ریزی کنید، زیرا برخی افراد در صورتی که نتوانند تمرینات خود را مطابق با برنامه پیش ببرند کنند دچار استرس و اضطراب میشوند. برای همین به جای برنامه ریزی دقیق به شما توصیه میکنیم تا خود را متعهد به اجرای تمرین روزانه کنید و در مورد مدت زمان آن برنامه ریزی نکنید.
زیرا گاهی اوقات هنرجویان از نظر روحی توانایی تمرین ندارند و به جای تمرین یک ساعته همیشگی تصمیم میگیرند یک ربع تمرین کنند اما این تفکر که به اندازه ای باید تمرین نکرده اند و از برنامه ریزی عقب افتاده اند در روحیات آن ها تاثیر منفی میگذارد.
تمرینات خود را فقط به نواختن محدود نکنید، راه های متنوعی برای بهبود نوازندگی وجود دارد، مثلا به اجراهای سایر نوازندگان گوش دهید، تمرینات تئوری موسیقی و سلفژ انجام دهید، روی شنوایی و درک موسیقی خود بیشتر کار کنید.
نوازندگی را برای خود لذت بخش تر کنید، مثلا برای یکی از کتابهای مورد علاقه تان یک قطعه متناسب با تم آن طراحی کنید، نیازی نیست مثل یک آهنگساز حرفه ای اینکار را انجام دهید، فقط کافیست با سازتان وقت بگذرانید و تلاش کنید تا احساسات خود را به نت هایی که فکر میکنید مناسب آن است تبدیل کنید.