آشنایی با نی انبان
نی انبان چیست ؟ یک ساز قدیمی و اصیل است که در کشورهای مختلف با ظاهری قدری متفاوت دیده میشود. این ساز نوعی هوا صداست با لولههای صوتی مضاعف (دوتایی)، زبانههای یک لایه و یک مخزن ذخیرهی هوا که در نواحی جنوبی ایران مانند بوشهر، خوزستان، هرمزگان و مناطقی از جنوب کرمان متداول است.
اجزای تشکیل دهنده نی انبان
اجزای نی انبان چیست؟
دسته
دسته ی نی انبان علاف چوبی ناودانی شکلی است که داخل آن دو عدد نی زبانه دار قرار دارد و نی ها با موم در داخل دسته ثابت می شوند.
روی هر نی شش سوراخ صوتی در قسمت جلو ایجاد شده اند و بر سر هر کدام از نی ها، زبانه ای یک لایه قرار گرفته است.
انبان
انبان یک مشک یا پوست دباغی شده ی بز یا گوسفند است که به عنوان مخزن ذخیره ی هوا مورد استفاده قرار می گیرد. یک دهانی در محل سوراخ یکی از دست ها و دسته ی نی انبان در محل سوراخ دست دیگر نصب شده اند.
قسمت پایینی پوست در یک نقطه جمع و از داخل بسته می شود.
در مجرای ورود هوا دهانی نصب می شود و در مجرای خروج هوا دسته ی نی انبان را طوری نصب می کنند که زبانه ها در داخل نی انبان قرار گیرد.
دهانی
شیئی قرقره مانند و محل دمیدن در مخزن نی انبان است.
نحوه نواختن نی انبان
نوازنده، قبل از نواختن، انبان ساز را با فوت کردن (دمیدن) در دهانی، پر از هوا میکند و بعد دستهی نی انبان را در دستهای خود میگیرد و شروع به نواختن میکند.
فشار هوای داخل مخزن باعث ارتعاش زبانهها میشود و صدای ایجاد شده، با گرفتن یا باز گذاشتن سوراخهای صوتی نیها تغییر میکند.
در نی انبان، زبانهها داخل مخزن هوا قرار دارند و با لبهای نوازنده تماس ندارند.
در نی انبان این امکان برای نوازنده وجود دارد که با استفاده از هوای ذخیره شده در نی انبان بتواند لحظاتی ساز را بدون دمیدن به صدا در آورد