ساز هایدرولوفون (Hydraulophone) یکی از عجیب ترین سازهای موسیقی در جهان است. این ساز موسیقی در دهه 1980 توسط یکی از مخترعین و محققین کانادایی به نام «استیون مان» ساخته شده است.
گفته شد که این ساز عجیب برای افراد نابینا طراحی شده است. این افراد با تمرین‌های سخت می‌توانند، نواختن این ساز را یاد بگیرند. پس چرا نباید امروزه سازهای ساخت شود که افراد نابینا هم بتوانند از آن‌ها بهره ببرند و بتوانند با حس‌های دیگر خود سعی در یادگیری موسیقی‌های دیگر بکنند.
استیون مان تعریف می‌کنند که ایده ی طراحی هایدروفولون در طی یک اتفاق تصادفی در ذهن او شکل گرفت. زمانی که او در حال تماشای کامیونی چند مخزنی بود که داشت با هیدروژن مایع پر می‌شد. صدایی که در طی عبور مایع هیدروژن از لوله های دستگاه تولید می‌شد برای «مان» مجذوب کننده و به نحوی الهام بخش بود. او این ماجرا را این گونه توصیف می‌کند:
«صدای جریان پیدا کردن آن مایع به نحوه ماورایی و جادویی بود. صدایی خاص که تا به حال مشابه آن را نشنیده بودم. شاید هم شنیده بودم ولی تا آن روز به آن توجهی نداشتم.»
اینگونه شد که ساز هایدرولوفون که یکی از عجیب ترین سازهای جهان است ساخته شد. ممکن است ساختمان این ساز در ظاهر کمی پیچیده به نظر برسد اما سیستم عملکرد آن بسیار ساده است و شباهت زیادی به سازهایی بادی مثل قره نی و ساکسیفون دارد.
نحوه نواختن ساز هیدرولوفون
در این ساز، نوازنده جریان آب را از طریق قرار دادن انگشت خود در یکی از سوراخ‌ها، راه ورود جریان آب را مسدود می‌کند و صدای نت مورد نظر خود را درمی آورد. این اصطلاح ممکن است بر اساس رابط مورد استفاده برای نواختن ساز، که در آن یک نوازنده جریان آب را از طریق یک سوراخ خاص مسدود می کند تا یک نت خاص را به صدا درآورد، یا بر اساس مکانیزم تولید صدای هیدرولیک به کار می رود. هیدرولوفون ها از مکانیسم های تولید صدای جریان آب استفاده می کنند.
این ساز یک رابط کاربری دارند که از جت های آب برای تولید صدا جلوگیری می کند. برخی از هیدرولوفون ها دارای نی هستند (یک یا چند نی برای هر سوراخ انگشت) و برخی بدون نی هستند که دارای یک یا چند مکانیسم فیپل مرتبط با هر سوراخ انگشت هستند، بنابراین هیچ قسمت متحرکی برای فرسودگی ندارند.
هایدرولوفون؛ در دهه ی ۱۹۸۰ توسط یک محقق و مخترع کانادایی به نام استیون مان که به خاطر آثارش در حوزه ی عکاسی محاسباتی شهرت داشت اختراع شد که افراد کم بینا بتوانند با استفاده از حواس دیگر خود، غیر از بینایی، موسیقی بنوازند.
اگر چه ظاهر آن پیچیده به نظر می رسد اما سیستم کاری داخل آن بسیار ساده و شبیه سازهای بادی چوبی مانند ساکسوفون و قره نی (bassoon) است .این ساز شباهت زیادی به ساز کیبورد الکتریکی دارد و می توان آن را روی تعداد زیادی از ابزارهای تولید صدا نصب کرد. علاوه بر این، ساز هایدرولوفون استفاده های مختلف دیگری نیز دارد برای مثال می توانید یکی از آن ها را در درون وان آب گرم خود قرار دهید.
