یکی از سازهایی که اخیرا بسیار مورد توجه قرار گرفته ساز هنگ درام است که یکی از موفقترین سازهای خلق شده در قرن جدید به شمار میآید و همانطور که میدانید عمر زیادی نداشته و به اوایل دهه 2000 میلادی بر میگردد.در ادامه این مقاله شما را با این سازجادویی و مراحل ساخت هنگ درام آشنا خواهیم کرد.
معرفی هنگ درام
ساز هنگ از دو صفحه قوسی شکل فلزی ساخته میشود که به شکل قرینه به یکدیگر میچسبند. بر روی قوس بالایی جایگاه نتها ساخته میشود که به آن قوس دینگ یا طرف دینگ (Ding Side) میگویند.قوس زیرین که به آن گو (Gu Side) هم میگویند، دارای یک سوراخ در مرکز خود است.
در وجه بیرونی هنگ یک غلاف پلاستیکی نصب شده که نقش دمپر(کم کننده صدا یا صدا خفه کن) را دارد، ولی نوازنده میتواند در صورت ترجیح آن را از ساز خارج کند تا صدای بیشتر و رزونانس بالاتری را از ساز خود دریافت کند.
مراحل ساخت هنگ درام دشوار است و تعداد سازندگان آن بسیار کم است
مراحل ساخت هنگ درام :
ساخت پوسته بالایی و پایینی
این ساز در حقیقت از ورق استیل مربعی به ابعاد ۶۸ سانتی متر ساخته میشود که ۵۷ سانتی متر از فضای وسط این مربع به عنوان بدنه اصلی ساز استفاده میشود و ۵.۴ سانتی متر از فضای لبه و حاشیهی ورق برای چسباندن دو پوسته به یکدیگر مورد استفاده قرار میگیرد و در کوک ساز تاثیری ندارد.
سازنده ابتدا ورق را به کمک دستگاه هیدروفرمینگ به حالت منحنی و کاسهای صاف و یکدست در میآورد تا پوسته به شکل یک نیمکره به قطر ۵۷ سانتی متر و عمق ۱۵ سانتی متر درآید.
ساخت فولاد نیتراید
بعد از شکل دهی به پوسته وقت مقاوم سازی فولاد است. فولاد نیتراید مقاومت بالایی در مقابل زنگ زدگی و نگهداری تیون دارد و صدای گرم تری خواهد داشت.
برای نیتروژنه کردن ورق فولاد ، پوسته را به مدت 5 تا 12 ساعت در محفظه بمباران نیتروژنی و در دمای 500 تا 580 درجه سانتی گراد قرار می دهند. فولاد بدست آمده نیم میلی متر نیتروژنه شده و دارای مقاومت بیشتری خواهد بود.
برای فولاد استیل به دلیل مقاومت ذاتی خود فلز نیازمند این مرحله نیست. برای تولید سازندگان عموما یکی از این دو فلز را انتخاب می نمایند.
ساخت گو (GU)
گو از طریق قالب گو ساخته می شود و برای اینکار با استفاده از دریل سوراخی در وسط پوسته ایجاد کرده و با چکش و قالب گو بر آن می کوبند تا حفره ای به قطر نه سانتی متر ایجاد شود. سپس آن را با سمباده و چکش صاف میکنند.
قالب دینگ، نت ها و تن فیلد ها
خب از اینجا به بعد هست که الگو ها اندکی متفاوت است. اگر خیلی خوب توجه کرده باشید شکل ظاهری هنگ درام ها با همدیگر کمی متفاوت است. اغلب این تفاوت ها در قسمت نت و تن فیلد و دینگ است.
سازنده باید بسته به تعداد نتهایی که میخواهد روی این صفحه ایجاد کند الگوی نت، تن فیلد و دینگ را داشته باشد. همهی این الگوها از گذشته تا به امروز از طریق تجربه، آزمایش و خطا ساخته شده اند.
ایجاد نت ها در پوسته فوقانی
سازندگان برای ایجاد نت ها در پوسته فوقانی به ترتیب زیر عمل میکنند. الگوی کاغذی که از قبل ابعاد ، نوع نت ، فرکانس و شکل نت مشخص شده است را روی قسمت داخلی پوسته گذاشته و با ماژیک دو دایره داخلی ( دیمپل ) و دایره خارجی ( تن فیلد ) را میکشند.
در قسمت بیرونی پوسته قالب را چسبانده و از قسمت داخلی چکش کوبی میکنند تا کاملا شکل نت مشخص شود.
تمام نت ها را به این صورت ایجاد کرده و قسمت دینگ را کاملا بر عکس قسمت نت ها ایجاد میکنند. حالا با استفاده از چکش بادی قسمت تن فیلد ها را هم ایجاد میکنند.
به دلیل صاف بودن قسمت تن فیلد حتما بعد از انجام چکش بادی باید با چکش نرم و یا کامپوزیتی سطح را صاف نمود.
رنگ کردن ساز
ساز هنگ درام میتواند رنگی در طیفهای آبی، بنفش، طوسی، نقرهای، کرم قهوهای و … داشته باشد. برای رسیدن به رنگ دلخواه مشعل را در مدت زمانی مشخص (بسته به رنگ انتخابی) بر روی ساز میگیرند.
تیونینگ ساز
پس از ساخت ساز، توینینگ آن از مهمترین مراحل ساخت ساز هنگ درام به شمار میرود. برای کوک و تیون کردن ساز آن را روی استند متحرک نصب میکنند و به نت مورد نظر آرام ضربه میزنند و با نرم افزار صدای نت را چک میکنند.
پس از اینکه هر بار ساز تیون شد برای بالابردن مقاومت تیونینگ آن را به مدت سه تا چهار ساعت داخل کوره پخت با دمای ۵۵۰ درجه قرار میدهند تا فلز به استحکام نسبی و کشش سطحی آن به کشش سطحی به وجود آمده در اثر هیدرو فرمینگ یا ساخت نتها برسد.
توجه کنید که هر چه عمل تیون و در کوره گذاشتن به دفعات بیشتری تکرار شودماندگاری کوک ساز نیز بیشتر میشود.
اتصال پوسته فوقانی و تحتانی
حالا وقت آن رسیده است که دو پوسته را بهم متصل نمود. سطح فلنج را باید خوب تمیز کرد تا از هرگونه آلودگی و غبار عاری شود. چسب مخصوص فلز را به آرامی روی فلنج پوسته بالایی آغشته می نمایند.
سپس هنگ درام به گیره مخصوص دور تا دور فلنج محکم و ثابت می گردد. دوازده ساعت در این حالت می ماند. گیره ها را باز کرده و دوباره با هنگ درام نواخته می شود.
خب هنگ درام حالا نیازمند زیبا سازی است. لاستیکی دور هنگ درام به طول 183 سانتی متر را باید تهیه کرده و برای زیبا شدن هنگ درام در قسمت ریم یا فلنج نصب می گردد.