هارپسیکورد چیست
هارپسیکورد یک ساز کلاویهای شبیه پیانو است که از قرن ۱۵ تا ۱۸ در اروپا بسیار مهم بود. این ساز مادر پیانو است و تفاوت اصلیاش با پیانو، شیوهٔ تولید صدا است.
در علم سازشناسی در گروه سازهای زهی زخمهای قرار دارد و از سازهای کلاویهای است که قدمت آن به قرن ۱۵ میلادی برمیگردد. تصویری حکاکیشده که از سال ۱۴۲۵ بهجای مانده است، نخستین تصویری از یک هارپسیکورد است که در یک کلیسا در شمال آلمان قرار داشته است.
تاریخچه هارپیسکورد
قدمت این ساز به قرن 15 برمیگردد و از قرن 15 تا 18 میلادی در اروپا ساز مهمی محسوب می شد و در میان موسیقی دانان دوره های رنسانس و باروک محبوب بوده است. هارپسیکورد بهقولی مادر پیانو بهشمار میرود و خود تکاملیافتهٔ سازهایی مثل کلاویکورد است. کلاویکورد و هارپسیکورد بسیار به هم نزدیکند و جالب است که در قرن ۱۸ در خانهٔ هر موزیسینی یکی از این دو ساز موجود بود. این ساز صدایی شبیه کلاویکورد اما زیباتر و رساتر دارد.
کتابهایی که به تاریخ هارپسیکورد اشاره میکنند یکی از مزیتهای آن را تعداد زیاد سیمها میدانند. از هارپسیکورد هایی که از قرن شانزدهم و هفدهم از قسمتهای مختلف اروپا بازمانده است برمیآید که این ساز را بهخاطر شکوه، قدرت و غنایش ساختهاند.
تفاوت هارپسیکورد و پیانو
مهمترین سوالی که در این زمینه برای بیشتر افراد وجود دارد این است که این ساز چه تفاوتی با پیانو دارد؟ جالب است بدانیم که برای ساخت پیانو از سازهای گوناگونی الهام گرفته شده است، اما شبیهترین ساز به پیانو هارپسیکورد است.
تفاوت عمدهٔ هارپسیکورد با پیانو در این است که در هارپسیکورد با فشردن کلاویهها سیمها بهوسیلهٔ شیٔ کوچکی مثل مضراب یا پیک بهصدا درمیآیند اما در پیانو فشردن کلاویه باعث برخورد چکشها با سیمها و بهصدا درآوردن آنها میشود.
علاوه بر این، هارپسیکورد، کلاویکورد و سازهای قدیمی مشابه قادر به تولید یک صدای ثابت و محدود بودند، در حالیکه پیانو این مزیت را دارد که هم صدای پرقدرت و هم صدای ملایم را تولید کند.
شاید به همین علت بود که از نیمهٔ قرن هجدهم با رواج پیانو هارپسیکورد از رواج افتاد، اگرچه از قرن بیستم این ساز زندگی دوبارهای یافت و امروزه در کشورهای اروپایی در برخی کنسرتها از هارپسیکورد استفاده میشود.